علائم چربی خون + بهترین راه کاهش چربی خون

چربی‌های موجود در خون انواعی دارند و وجود همه آن ها در خون برای بدن ضروری و لازم است اما زیاد شدن مقادیر آن‌ها بیشتر از حد استاندارد می‌تواند مشکل ساز باشد. به عنوان مثال همه کلسترول را به عنوان یک چربی بد می‌شناسند در صورتی که کلسترول ماده اولیه و پیش ساز تولید بسیاری از هورمون‌ها در بدن است و کمبود آن در بدن مشکل ساز می¬باشد اما مقدار همین کلسترول اگر از یک حدی فراتر برود می‌تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و یا حتی سکته مغزی شود. 

زمانی که از اختلال چربی خون بالا صحبت می‌کنیم منظورمان افزایش فاکتورهایی مانند کلسترول، LDL و تری‌گلیسیرید در خون است. همچنین در برخی افراد ممکن است مقدار کلسترول مفید در خون یعنی HDL نیز کاهش پیدا کند.

علائم چربی خون 

متاسفانه افزایش کلسترول و یا تری گلیسیرید در خون علائم واضح و روشنی ندارد و فقط می‌توان آن را از طریق انجام آزمایشات خون تشخیص داد، علائم چربی خون بالا ممکن است زمانی بروز کند که دیگر راه حل ساده ای برای حل مشکل وجود نداشته باشد. چربی خون اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نگردد باعث ایجاد سکته‌های قلبی و مغزی در افراد می‌گردد. 

طبق توصیه موسسه ملی قلب، ریه و خون ایالات متحده آمریکا (NHLBI) اولین غربالگری کلسترول باید در سن 9 سالگی انجام شود و در صورت نبود مشکل هر 5 سال یک بار تمدید گردد، در این صورت اگر در طول زندگی به هر دلیلی دچار اختلال چربی خون شدید، قبل از بروز هرگونه اتفاق غیر قابل جبران می توانید نسبت به کاهش چربی خون خود اقدام ‌کنید. در برخی افراد ممکن است علائم زیر در صورت بالا بودن مقدار چربی خون در طول زمان دیده شود:

برجستگی‌ها و یا چین‌های زرد چربی روی پوست که در اثر تجمع چربی در اطراف تاندون‌ها و مفاصل ایجاد می‌شود

رده‌های سفید در اطراف قرنیه چشم که گاهی اوقات در افراد جوان با چربی خون بالا نیز مشاهده می‌شود

تشکیل برآمدگی‌های زرد رنگ در گوشه‌های داخلی چشم

توصیه می شود با علائم پوکی استخوان و راه های درمان آن آشنا شوید.

رژیم غذایی برای چربی خون

بهترین راه درمان قطعی چربی خون تغییر شیوه و سبک زندگی است که یکی از مهم ترین اجزای این تغییر اصلاح رژیم غذایی است. رژیم‌های سالم‌خواری متفاوتی برای کاهش چربی خون موثر هستند اما در بین آن‌ها رژیم TLC بهترین رژیم برای چربی خون به حساب می‌آید.TLC مخفف(Therapeutic Lifestyle Changes) به معنای تغییرات درمانی در شیوه زندگی می باشد و در اصل برای بهبود هر چه بهتر رژیم غذایی افراد طراحی شده. تمامی کسانی که به دنبال یک رژیم سالم هستند خصوصا آن‌هایی که چربی خون بالایی دارند می‌توانند از این رژیم استفاده کنند و این برنامه غذایی فقط مخصوص یک دسته خاصی از افراد نیست. در ادامه اصول این رژیم را به تفکیک بررسی خواهیم کرد :

1. دریافت مناسب مواد غذایی حاوی فیبر محلول و نامحلول

میزان استاندارد دریافت فیبر 30-20 گرم در روز می باشد، این ترکیبات با روش‌های متفاوتی به کاهش چربی خون کمک می‌کنند، فیبرهای نامحلول با افزایش سرعت دفع مواد غذایی جذب چربی از غذا را کاهش می‌دهند و انواع محلول با تشکیل یک ترکیب ژله مانند در کنار مواد غذایی خورده شده جذب چربی‌ها را کاهش می‌دهند، از طرفی آن‌ها برگشت کلسترول موجود در صفرا را به خون کاهش می دهند و از این طریق هم به کاهش چربی خون کمک می‌کنند.

 در بین انواع محلول و نا محلول، مدل محلول تاثیر بیشتری در کاهش چربی خون دارد. مواد غذایی که محتوای خوبی از فیبر دارند شامل انواع سبزیجات، غلات سبوس دار و میوه‌ها هستند، جایگزین کردن نان و برنج سفید با غلات سبوس دار، مصرف سبزیجات متنوع در روز و خوردن حداقل 3-2 سهم از میوه‌ها می‌تواند میزان دریافتی فیبر شما را به مقدار استاندارد خود برساند و همچنین به کاهش چربی خون هم کمک کند.

توصیه می شود خانم ها حتما با علائم کیست تخمدان آشنا شوند.

2. کاهش دریافت کلسترول 

در رژیم غذایی برای چربی خون بالا توصیه می‌شود که مصرف کلسترول محدود شده و تا 300 میلی گرم در روز کاهش پیدا کند، مواد غذایی که حاوی کلسترول بالایی هستند معمولا اسیدهای چرب اشباع زیادی هم دارند (لبنیات پرچرب، چربی‌های حیوانی مانند انواع کره حیوانی و دنبه، مارگارین، خامه، گوشت‌های با درصد چربی بالا و گوشت‌های فرآوری شده مانند انواع سوسیس و کالباس) و محدود کردن مصرف این مواد غذایی باعث می‌شود که شما بتوانید مصرف هر دو را کاهش دهید.

البته مواد غذایی که حاوی کلسترول هستند اما چربی اشباع کمی دارند مانند تخم مرغ، امعاء و احشاء حیوانات مثل جگر، کلیه و قلب اگر در حد تعادل استفاده شوند مشکلی ندارد و نیاز به ممنوعیت آن ها نیست. به عنوان مثال مصرف تخم مرغ به میزان 3-1 بار در هفته مجاز است و باعث افزایش کلسترول خون نمی‌شود. 

3. کاهش دریافت چربی‌های اشباع و ترانس

چربی‌های اشباع و ترانس در واقع اسیدهای چربی هستند که در صورت زیاده روی در مصرف آن‌ها چربی خون فرد افزایش بیشتری پیدا می‌کند و علاوه بر این باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هم می‌شود. با توجه به اهمیت کنترل مصرف این نوع چربی‌ها، رژیم TLC هم توجه ویژه‌ای به مقدار مصرفی این چربی‌ها در رژیم دارد. این رژیم توصیه می‌کند میزان مصرف اسیدهای چرب اشباع تا حداکثر 10 درصد و چربی‌های ترانس تا 2 درصد کل کالری دریافتی کاهش پیدا کند تا هم چربی خون کنترل شود و هم ریسک ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چربی خون یعنی سکته‌های قلبی و یا مغزی کاهش پیدا کند.

چربی‌های اشباع و ترانس بیشتر در روغن‌هایی مانند روغن‌های هیدروژنه شده و جامد، روغن‌های حیوانی، کره حیوانی یا مارگارین و چربی لبنیات وجود دارد، بنابراین برای پیروی از یک رژیم غذایی سالم منابع غذایی حاوی چربی اشباع و ترانس را محدود کنید.

پیشنهاد می شود با علائم دیابت بارداری و بهترین راه های درمان دیابت در بارداری آشنا شوید.

4. دریافت مناسب چربی های غیراشباع 

اسیدهای چرب غیر اشباع انواعی ازجمله چند غیر اشباع و تک غیر اشباع دارند، طبق توصیه رژیم TLC دریافت اسیدهای چرب تک غیر اشباع مانند امگا-9 باید تا 20 درصد کل انرژی دریافتی و اسید چرب چند غیر اشباع در حد 10-6 درصد انرژی دریافتی باشد. این نوع از چربی‌ها نه تنها باعث افزایش فاکتورهای لیپیدی خون نمی‌شوند بلکه می‌توانند به کاهش کلسترول مضر بدن (LDL) و البته تری گلیسیرید خون کمک کنند. همچنین اسید چرب امگا-3 خاصیت آنتی اکسیدانی یا ضد التهابی خوبی دارد و به همین دلیل به کاهش ریسک ابتلا به انواع بیماری‌های التهابی مانند انواع سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند.

بیشتر بدانید: علائم سرطان روده چیست؟

اسیدهای چرب غیر اشباع در منابع غذایی مانند روغن‌های زیتون، کنجد، ماهی‌های چرب مثل سالمون و ساردین، روغن تخم کتان، گردو و ... وجود دارند و بهتر است برای هر چه سالم تر کردن رژیم غذایی خود روغن‌های اشباع را با این روغن‌ها جایگزین کنید و البته به میزان نیاز نه بیشتر در طول روز استفاده کنید.

درمان چربی خون با دارو

انواع مختلفی از داروها برای کاهش چربی خون استفاده می‌شوند که هر کدام از آن‌ها با روش مخصوصی به کاهش کلسترول خون کمک می‌کنند، داروهای زیر به طور معمول برای کاهش چربی خون تجویز می‌شوند :

1. استاتین‌ها

این داروها تولید کلسترول توسط کبد را مختل می‌کنند، در نتیجه کبد برای تولید صفرا باید از خون کلسترول برداشت مکند، این روش باعث می‌شود کبد مدام از خون کلسترول بردارد و کلسترول خون را کاهش دهد. داروهایی مانند آتروواستاتین، فلوواستاتین، روزوواستاتین در این دسته قرار می‌گیرند.

2. مهارکننده‌های جذب کلسترول

همان طور که مشخص است داروها با محدود کردن جذب کلسترول موجود در غذا و کاهش ورود آن به خون باعث کاهش سریع چربی خون می شوند. گاهی اوقات از این داروها در کنار استاتین‌ها استفاده می‌شود.

3.جذب کننده اسیدهای صفراوی

صفرا در کبد ساخته می‌شوند و برای تولید آن کبد از کلسترول استفاده می‌کند، صفرا هنگام ورود غذا به ابتدای روده کوچک ریخته می‌شوند. در حالت طبیعی این اسیدهای صفراوی پس از عمل هضم مجددا از طریق روده کوچک جذب شده و به کبد بازگردانده می‌شوند. اما زمانی که شما داروهای جذب کننده اسیدهای صفراوی را مصرف کرده باشید این داروها از جذب مجدد اسیدهای صفراوی جلوگیری می‌کنند، در این صورت کبد مجبور است برای تولید مجدد اسیدهای صفراوی از خون کلسترول برداشت کند که باعث کاهش فوری چربی خون می‌شود.

توصیه می شود با علائم استرس و عوارض استرس و فشار عصبی آشنا شوید.

درمان خانگی چربی خون

برای درمان چربی خون علاوه بر دارو درمانی و تغییر رژیم غذایی می‌توان با استفاده از مصرف چندین ماده غذایی و اضافه کردن آن‌ها به رژیم غذایی چربی خون را در خانه کاهش دهید و اثر داروهای خود را چند برابر کنید. مصرف مواد غذایی زیر می‌تواند به پایین آوردن سریع چربی خون کمک کند.

1. میوه های غنی از پکتین

پکتین در واقع یک نوع فیبر محلول است که در برخی میوه‌ها به میزان بیشتری وجود دارد، این فیبر محلول با کاهش جذب روغن غذا به راحتی می‌تواند چربی خون شما را کاهش دهد، بنابراین سعی کنید از این میوه‌ها بیشتر مصرف کنید :

مرکبات: مرکباتی مانند گریپ فروت، لیمو و پرتقال حاوی پکتین بسیار مناسبی هستند. پوست مرکبات حاوی مقدار زیادی از این ترکیب است و همچنین پالپ آن‌ها به میزان کمتری پکتین دارد. می‌توانید پوست لیمو را همراه با کمی نعنا خرد کنید و با آن یک نوشیدنی خنک تهیه کنید یا بهتر است بوسیله پوست مرکبات مارمالاد درست کنید و یا از پودر خشک شده آن‌ها برای طعم دار کردن سس سالاد و ماست خود استفاده کنید.

سیب: سیب اصولا گزینه بهتری برای دریافت پکتین است چون اکثر افراد پوست سیب را مصرف می‌کنند اما پوست مرکبات را به راحتی دور می‌ریزند. علاوه بر این دانه‌های سیب هم منبع خوبی از این فیبر به حساب می‌آیند پس سعی کنید در هنگام خوردن سیب همه اجزای آن را مصرف کنید و چیزی از آن را دور نریزید.

سایر میوه‌ها: میوه‌هایی مانند انواع توت مثل توت فرنگی، گیلاس، انگور، هلو، زردآلو هم به شرطی که با پوست مصرف شوند منابع خوبی از پکتین به حساب می‌آیند. همچنین موز نارس و سبز هم در این دسته قرار می‌گیرد چون موز له شده یا رسیده مقداری از فیبر خود را از دست داده است.

2. سویا

سویا به دلیل داشتن استرول‌ها می‌تواند ماده غذایی خوبی برای درمان خانگی چربی خون باشد، مصرف روزانه آجیل سویا، مصرف سویای فرآوری شده در غذاها و یا خوردن شیر سویا می‌تواند حدود 6-5 درصد LDL را کاهش دهد.

پیشنهاد می شود با علائم پرکاری تیروئید و راه های درمان تیروئید پرکار آشنا شوید.

3.جوی دوسر

خوردن یک کاسه خوراک اوتمیل با جوی دوسر پرک می‌تواند حدود 2-1 گرم فیبر محلول داشته باشد و اگر به آن میوه‌هایی مانند توت فرنگی یا موز هم اضافه کنید از این مقدار بیشتر هم می‌شود، همانطور که می‌دانید مصرف 30-20 گرم فیبر به صورت روزانه توصیه شده که از این مقدار بهتر است 10-5 گرم از انواع محلول باشد، با مصرف روزانه جوی دو سر به راحتی می‌توانید حدود 50 درصد نیاز روزانه خود را برآورده کنید.

4. آجیل

گردو، بادام، پسته، فندق و ... به عنوان مواد غذایی محافظت کننده قلب به شمار می‌روند، در واقع مغزها حاوی اسیدهای چرب ضروری و البته مفید برای بدن هستند و اگر شما روزانه حداقل یک واحد از مغزها را دریافت کنید می‌توانید شاهد کاهش خوبی در میزان LDL خون خود باشید. از طرفی مغزها حاوی مواد معدنی مثل روی، منیزیم، منگنز، سلنیوم و ... هستند که همه آن‌ها می‌توانند از سلامت بدن و قلب فرد محافظت کنند.

5. روغن های گیاهی

شاید فکر کنید که در زمان بروز اختلال در چربی خون مصرف هرگونه چربی یا روغنی ممنوع است، اما باید به این نکته توجه داشته باشید که بدن شما در هر حالتی به چربی احتیاج دارد اما نه به هر نوع چربی. این یعنی اینکه شما باید نوع روغن مصرفی خود را تغییر دهید و مصرف هرگونه چربی حیوانی و جامد را متوقف کنید اما در عوض به اندازه نیازتان از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون، کنجد، کانولا و ... استفاده کنید. این روغن‌ها اگر به اندازه مصرف شوند نه تنها باعث افزایش چربی مضر در خون نمی‌شوند بلکه مصرف به اندازه آن‌ها به صورت روزانه کاهش فوری چربی خون را به دنبال خواهد داشت.

6. ماهی های چرب

ماهی‌های چرب به دلیل داشتن اسیدهای چرب ضروری برای بدن یا همان امگا-3 انتخاب بسیار خوبی برای کاهش سریع چربی خون به شمار می‌روند. مصرف ماهی به صورت هفته‌ای 3-2 مرتبه (البته نه به شکل سرخ کرده) می‌تواند به کاهش چربی خون و افزایش سلامت قلب شما کمک کند چون در واقع با مصرف ماهی‌های چرب مصرف گوشت‌های حاوی اسید چرب اشباع را کاهش دادید و در عوض امگا-3 دریافت کرده‌اید.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: برای کم کاری تیروئید چه بخوریم؟

7. لوبیا و انواع حبوبات

شما می‌توانید از این منبع غذایی ارزشمند برای تهیه غذاهای متنوعی استفاده کنید و فیبر محلول زیادی دریافت کنید، از آنجایی که فیبرها می‌توانند چربی خون را کاش بدهند، حبوبات راهکار خوبی برای پایین آوردن سریع چربی خون هستند، همچنین حبوبات حجم معده را در مدت زمان بیشتری اشغال کرده و باعث می‌شوند فرد برای مدت زمان زیادی احساس سیری داشته باشد که این روند به کاهش وزن هم کمک زیادی خواهد کرد.

کاهش سریع چربی خون در طب سنتی

در طب سنتی هم مانند علم نوین به اصلاح سبک زندگی و تغییر در دریافت‌های غذایی توصیه می‌شود، با توجه به دستورالعمل‌های طب سنتی که در پایین ذکر شده است می‌توانید چربی خون خود را به راحتی کنترل و درمان کنید.

• اصلاح روغن مصرفی و جایگزین کردن روغن‌های جامد با روغن‌های طبیعی و گیاهی مانند روغن زیتون فرابکر
• مصرف مرتب زیتون همراه با غذا 
• طبخ برنج سفید ساده همراه با سبزیجاتی مانند شوید تازه 
• خوردن تخمه آفتابگردان بدون نمک به دلیل داشتن محتواب امگا-3 مناسب
• کنگر فرنگی و بامیه هم از سبزیجاتی هستند که می‌توانند به کاهش چربی خون کمک کنند
• مصرف زرشک به صورت دم کرده و یا استفاده از آن روی برنج
• همچنین علاوه بر موارد فوق مصرف تعدادی از داروهای گیاهی برای کاهش سریع چربی خون توصیه شده است که در ادامه به تفصیل درباره انواع داروهای گیاهی، عرقیات و دم‌نوش های مفید برای چربی خون صحبت خواهیم کرد.

اولین و بهترین راه درمان تغییر در شیوه زندگی و به طور کلی مواد غذایی مصرفی است، در کنار این تغییرات می‌توانید با مصرف متعادل و به اندازه مواد غذایی مفید به درمان قطعی چربی خون برسید. ما در این مقاله سعی داشتیم که شما را هر چه بیشتر با روش زندگی سالم برای مبارزه با چربی خون آشنا کنیم و امیدواریم که اجرای این توصیه‌ها به شما در مسیر درمان کمک کند.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: بهترین راه های درمان آب مروارید