علائم سرطان معده و راه های تشخیص و درمان آن چیست؟

سرطان معده

معده بخش مهمی از سیستم گوارشی در بدن است که به کمک آن انواع مواد غذایی اعم از کربوهیدرات، پروتئین و چربی تا حدودی هضم شده و برخی از مواد یا داروها هم قابلیت جذب در معده را دارند. همچنین این ارگان مهم در بدن مسئول تولید هورمون‌های گوارشی هم هست که بر روی احساس سیری یا گرسنگی، هضم و جذب مواد غذایی در روده و حرکات دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند.

زمانی که سلول‌ها به صورت غیر قابل کنترل شروع به تقسیم شدن می‌کنند، توده‌های سلولی غیر معمول را به وجود می‌آورند که اصطلاحا به این توده سلولی، توده سرطانی می‌گوییم.

اینکه توده سرطانی در کدام ارگان باشد انواع سرطان‌هارا به وجود می‌آورد، بنابراین در سرطان معده وقتی سلول‌های پوشاننده دیواره معده دچار جهش و مشکل شده و سرطان معده را به وجود می‌آورند.

از آنجایی که معده نقش‌های زیادی در روند هضم و جذب غذاها دارد سرطان آن از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. ما در این مقاله سعی داریم چیستی و علائم سرطان معده را بررسی کرده و به راهکارهای پیشگیری و درمانی آن بپردازیم پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: برای کاهش اسید معده چه بخوریم؟

سرطان معده چیست ؟

دیواره معده از پنج لایه تشکیل شده است که از مخاط شروع شده و با بافت همبند خاتمه می‌یابد. در سرطان معده سلول‌های مخاط سرطانی می‌شوند و در ادامه به لایه‌های بیرونی‌ تر گسترش می‌یابد.

اگر سرطان از بافت همبند شروع شود درمان آن متفاوت خواهد بود و به توده‌های تشکیل شده در این بافت تومورهای استرومایی گفته می‌شود که با توده‌های موجود در مخاط معده متفاوت است.

بسته به اینکه چقدر سرطان پیشرفت کرده و به لایه‌های بیرونی و یا بافت‌های اطراف انتشار یافته باشد سرطان در یک طیف بین سرطان معده خوش خیم تا سرطان معده بدخیم قرار می‌گیرد و علائم و راهکارهای درمانی متفاوت خواهد بود.

علائم سرطان معده چیست ؟

بر اساس شدت پیشرفت سرطان معده فرد درگیر ممکن است یک یا چند مورد از علائم عنوان شده در ادامه را داشته باشد. البته برخی از این علائم با بیماری‌های گوارشی دیگری مانند زخم معده، رفلاکس و عفونت معده مشترک است و نمی‌توان به صورت صد در صدی اطمینان داشت که این علائم نشان از حضور توده سرطانی در معده دارند و برای تشخیص حتمی آن باید به تست‌های معتبر متوسل شد. به طور کلی علائم اولیه سرطان معده تا سرطان معده پیشرفته عبارتند از :

• سوء هاضمه
• داشتن احساس نفخ و ناراحتی بعد از مصرف وعده‌های غذایی
• حالت تهوع خفیف و شدید تر شدن آن با گذر زمان و پیشرفت بیماری
• از دست دادن اشتها
• سوزش سر دل
• خون در مدفوع
• استفراغ
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• دل درد
• زردی چشم و پوست
• جمع شدن مایع در شکم
• مشکل در بلع

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: علائم سکته مغزی و درمان آن چیست؟

راه‌های تشخیص سرطان معده

اگر هر کدام از علائم سرطان معده را داشتید و این علائم به صورت مزمن باقی ماندند و یا حتی شدت آن‌ها بیشتر شد حتما در اولین فرصت با یک پزشک در این رابطه مشورت کرده تا به صورت نهایی و قطعی سرطان معده در شما تشخیص داده شود. پزشک در صورت مشکوک شدن به سرطان معده از روش‌های زیر برای تشخیص آن استفاده می‌کند.

1.      معاینه فیزیکی و بررسی پرونده و تاریخچه سلامت فرد :

 در این مرحله پزشک با بررسی علائم بیرونی فرد و معاینه دستی او ممکن است متوجه تغییراتی در حجم شکم و یا وجود مایعات و ادم در شکم شود. همچنین تاریخچه بیماری‌های گذشته فرد به همراه داروهای مصرف شده در گذشته و حال هم بررسی می‌شود.

2.      مطالعه شیمیایی خون

در مرحله بعد نمونه خون بیمار از نظر داشتن یا نداشتن یا مقدار برخی از مواد شیمیایی در خون بررسی می‌شود. مقدار برخی از فاکتورهای خونی در پاسخ به رشد سلول‌های سرطانی ممکن است در نمونه خون فرد بیمار تغییراتی داشته باشد.

3.      شمارش کامل خون

در این مرحله تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها بررسی می‌شود. تغییر در مقدار سلول‌های خونی می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی از وجود توده سرطانی و شرایط داخلی بدن به پزشک بدهد.

4.      آندوسکوپی

در این روش پزشک به وسیله یک لوله نازک که با یک دوربین همراه است مری، معده و دوازدهه را بررسی می‌کند. هر گونه بافت غیر طبیعی در بافت‌ این بخش‌ها به وسیله آندوسکوپی قابل مشاهده و تشخیص است.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: درمان اگزما چیست؟

5.      سی تی اسکن

در این روش به وسیله دستگاه عکس برداری مخصوص عکس‌های دقیقی از جهات مختلف از محتویات شکم گرفته می‌شود. این عکس‌ها به وسیله یک کامپیوتر متصل به اشعه ایکس قابل مشاهده هستند و به پزشک کمک می‌کنند که تصویر دقیقی از تومور و ابعاد آن داشته باشد. گاهی ممکن است مواد نشانگر مانند باریوم یا مواد رنگی را به فرد تزریق کرده و یا به وسیله بلعیدن آن را وارد لوله گوارش فرد کنند و سپس عکس برداری را انجام دهند.

6.      بیوپسی

معمولا در هنگام انجام آندوسکوپی مقداری از بافت پوششی معده که مشکوک به سرطان است برداشته شده و برای بررسی دقیق تر به متخصص پاتولوژی تحویل داده می‌شود. پاتولوژیست نمونه را به وسیله میکروسکوپ و انجام برخی از آزمایشات بررسی کرده تا بتواند خوش خیمی یا بدخیمی سرطان را تشخیص داده و به انتخاب روند درمانی کمک می‌کند.

درمان سرطان معده

سرطان معده از زمان شروع تشکیل توده سرطانی تا مراحل پیشرفته علائم و راهکارهای درمانی متفاوتی دارد. گاهی بدون جراحی و فقط با کمک شیمی درمانی و یا پرتو درمانی می‌توان توده سرطانی را درمان کرد اما برخی اوقات باید از همه روش‌های درمانی در کنارهم برای درمان سرطان معده بهره برد. به طور کلی برای درمان از روش‌های زیر استفاده می‌شود.

1.      جراحی

می‌توان گفت جراحی تقریبا در تمامی مراحل سرطان معده انجام می‌شود. ممکن است بسته به میزان پیشرفت توده سرطانی در معده جراح بخشی از معده را به همراه بافت‌های اطراف آن مانند غدد لنفاوی آلوده شده از بدن بیرون آورد، البته گاهی ممکن است نیاز باشد که پزشک کل معده را خارج کند در این صورت مری به صورت مستقیم به روده کوچک متصل می‌شود. در سرطان معده بدخیم که سلول‌های سرطانی به بافت‌های اطراف هم متاستاز داده‌اند علاوه بر معده غدد لنفاوی، انتهای مری و بخشی از ابتدای روده کوچک ‌هم ممکن است برداشته ‌شود.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: 6 عذای ضد افسردگی برای درمان افسردگی

2.      رزکسیون مخاط معده به وسیله آندوسکوپی

برداشتن مخاط به وسیله آندوسکوپی در مراحل اولیه می‌تواند به عنوان راهکار درمانی موثر باشد ولی در سرطان معده پیشرفته کاربرد درمانی ندارد. در این روش ابتدا لوله آندوسکوپی به وسیله یک دوربین وارد مجاری گوارشی می‌شود و بخش سرطانی شده با دقت از مخاط معده برداشته می‌شود.

3.      شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی که با روش‌‌های متفاوتی استفاده می‌شوند با اثر بر سلول‌های سرطانی رشد آن‌ها را متوقف کرده و یا آن‌ها را به سمت مرگ برنامه ریزی شده هدایت می‌کنند. ممکن است داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی یا تزریق از طریق ورید وارد بدن شوند که به این روش شیمی درمانی سیستمیک گفته می‌شود و داروها از طریق عروق خونی به توده سرطانی می‌رسند. در روش دیگر داروهای شیمی درمانی به صورت مستقیم به بخش آلوده وارد می‌شوند که به آن شیمی درمانی منطقه‌ای گفته می‌شود. به عنوان مثال در زمینه درمان سرطان معده داروهای شیمی درمانی به وسیله یک لوله نازک به داخل حفره صفاقی تزریق می‌شوند تا مستقیما بر محتویات سرطانی شکم اثر بگذارند.

4.      پرتودرمانی

در پرتو درمانی به وسیله تاباندن اشعه‌های ایکس به ناحیه مورد نظر سلول‌های سرطانی از بین می‌روند. گاهی از این روش در ترکیب با شیمی درمانی برای کارآیی بهتر استفاده می‌شود.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: براي كيست سينه چه بخوريم؟

علل ابتلا به سرطان معده

برخی از عوامل می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند ، این عوامل عبارت‌اند از :

• استعمال سیگار و دخانیات
• سن بالای 60 سال
• عفونت معده با باکتری هلیکوباکترپیلوری
• رژیم غذایی سرشار از غذاهای دودی، ترش و شور
• رژیم فقیر از میوه و سبزیجات و منابع فیبری
• غذاهای سوخته یا کبابی حاوی ذرات سیاه رنگ آکریل آمید
• مصرف مشروبات الکلی
• اضافه وزن یا چاقی
• التهاب مزمن معده
• سابقه خانوادگی سرطان معده
• داشتن سابقه جراحی گاسترکتومی (برداشت بخشی از معده برای اهداف درمانی)

بیشتر بدانید: برای زخم معده چی بخوریم؟

راه‌های پیشگیری از سرطان معده

راهکارهایی وجود دارد که به وسیله آن‌ها می‌توانید ریسک ابتلا به سرطان معده را کاهش دهید. راه‌های پیشگیری شامل موارد زیر می‌شوند:

• ترک سیگار
• کاهش مقدار مصرف غذاهای دودی، ترش و شور
• استفاده مناسب از منابع غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس دار
• پیروی از روتین درمانی عفونت هلیکوباکتر پیلوری به صورت منظم و کامل
• پرهیز از خوردن بخش‌های سوخته غذاهای کبابی یا سرخ شده
• کاهش وزن و رسیدن به وزن مناسب

راه‌های درمان سرطان معده با طب سنتی

درمان سرطان معده با طب سنتی بیشتر به عنوان یک روش کمکی برای انواع درمان‌های دیگر از جمله شیمی درمانی و رادیوتراپی استفاده می‌شود. گیاهان دارویی می‌توانند علائم ناشی از شیمی درمانی را بهبود ببخشند و یا برخی از آن‌ها به کاهش التهابات ناشی از سرطان در بدن کمک کنند. تعدادی از داروهای گیاهی مورد استفاده برای درمان سرطان معده را همراه کاربرد هرکدام را بررسی خواهیم کرد.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: بیماری آسم چیست؟

1.      شیرین بیان

به طور کلی شیرین بیان به دلیل اثرات مفید آن در کاهش علائم گوارشی معروف است و در بسیاری از مواقع به عنوان یک درمان خانگی استفاده می‌شود. گیاه شیرین بیان خاصیت ملینی دارد و در مواردی که بیماران دچار یبوست‌های مزمن هستند می‌تواند مفید باشد. از طرفی در مواقعی که بیماران زخم‌های دهان یا گلو را دارند مصرف شیرین بیان می‌تواند این زخم ها را بهبود بخشیده و باعث کاهش التهاب آن‌ها شوند. همچنین این گیاه می تواند در بهبود ورم معده کمک کننده باشد و برای برطرف کردن سوء هاضمه و نفخ معده پس از غذا مفید است.

2.      زنجبیل

زنجبیل یک گیاه ضد التهابی قوی است که به همین دلیل به عنوان یک ترکیب ضد سرطان هم شناخته می‌شود. زنجبیل همچنین ضد تهوع است و استفاده از دم کرده زنجبیل بعد از شیمی درمانی به برطرف کردن حالت تهوع کمک می‌کند. همچنین این گیاه به رفع حالت تهوع صبحگاهی، از دست دادن اشتها و سوء هاضمه پس از غذا خوردن هم کمک می‌کند.

3.      چای سبز

چای سبز به دلیل اینکه محتوای خوبی از کاتچین و پلی فنول‌ها را دارد و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، به عنوان یک داروی ضد سرطان شناخته می‌شود. برای بهره بردن از خواص این داروی گیاهی می‌توانید به صورت روزانه از دمنوش آن استفاده کنید.

4.      ریشه جینسینگ

ریشه این گیاه که یک داروی قدیمی چینی است به دلیل داشتن ترکیباتی مانند جین سنوزید می‌تواند مانع از رشد بیشتر سلول‌های سرطانی شود.

5.      سیر

سیر دو ترکیب مهم به نام‌های آلیسین و آلین دارد که از رشد سلول‌های سرطانی در مخاط معده جلوگیری می‌کنند و به طور کلی یک گیاه تقویت کننده سیستم ایمنی به حساب می‌آید و از پیشرفت التهابات در بدن جلوگیری می‌کند.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: درمان بیماری صرع چیست؟