خواص بی نظیر گل گاوزبان برای سلامتی

گیاه و دمنوش گل گاوزبان چیست؟

گل گاوزبان انواع مختلفی در جهان دارد اما نوعی از آن بومی ایران است و خواص درمانی ویژه ای دارد. گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) با گل گاوزبان اروپایی (borage) متفاوت است. این گیاه ارتفاعی بین 60 تا 100 سانتی متر دارد و بیش تر در نواحی شمالی ایران رشد می کند. گل های آن به رنگ آبی روشن یا صورتی هستند.

دمنوش گل گاوزبان یکی از درمان های سنتی مهم در طب ایرانی بوده و به طور گسترده برای بیماری های عفونی و بهبود خلق و خو استفاده می شده است. گل گاوزبان خواص بسیاری دارد و تنها به آرام بخش بودن محدود نمی شود. اگر می خواهید بدانید گل گاوزبان برای چی خوبه ادامه مطلب را مطالعه بفرمایید.

فواید و خواص گل گاوزبان چیست؟

ایرانیان از خواص دمنوش گل گاوزبان در گذشته به خوبی بهره مند بودند و امروزه نیز تحقیقات علمی اثرات آن را بررسی می کنند. تقریباً تمام بخش های آن خاصیت دارویی دارند. این گیاه شفا بخش هم با هدف تولید دارو کشت می شود و هم به صورت خودرو در طبیعت وجود دارد.

روغن دانه گل گاوزبان حاوی یک نوع چربی به نام گاما لینولنیک اسید (GLA) است. بدن GLA را به موادی تبدیل می کند که اثرات ضد التهابی و ضد سرطانی دارند. خود GLA در درمان اگزما، آسم، آرتریت، فشار خون بالا و دردهای عصبی مفید است. گل گاوزبان اثر آنتی اکسیدانی نیز دارد.

اشکال دارویی این گیاه برای درمان آنفولانزا، تب، بیماری های التهابی، درد، افسردگی و اضطراب استفاده می شوند. در طب سنتی از گل گاوزبان برای اعصاب، درمان تشنج و بیماری های کلیوی استفاده می شود. امروزه از گل های تازه آن برای سرو غذا و نوشیدنی ها استفاده می کنند. خواص گل گاو زبون را در ادامه با جزئیات بیش تری بررسی خواهیم کرد.

توصیه می شود تا با خواص گیاه انیسون نیز بیشتر آشنا شوید.

1.خواص گل گاوزبان برای فشار خون

گل گاوزبان و فشار خون با یکدیگر مرتبط هستند. فشار خون بالا یکی از بیماری های شایع در دنیا است که در طولانی مدت موجب عوارض زیادی می شود. اثر گل گاوزبان برای فشار خون به تازگی بررسی شده و نشان داده که همراه با جوشانده لیمو عمانی، فشار را کاهش می دهد. به نظر می رسد مقادیر بالای گل گاوزبان در بیماران مبتلا به فشار خون با تشدید بیماری همراه باشد. به همین علت، در این افراد باید با احتیاط مصرف شود. مصرف گل گاوزبان سنبل الطیب در طب سنتی برای آرام شدن اعصاب مرسوم است، زیرا سنبل الطیب فشار خون را پایین می آورد.

2.خواص گل گاوزبان برای سرماخوردگی

به دلیل خاصیت ضد ویروسی، دمکرده گل گاوزبان برای سرماخوردگی، سرفه و تب سودمند است. این خاصیت حتی با جوشاندن و دم کردن باقی مانده و از بین نمی رود. شربت گل گاوزبان نیز می تواند علائم سرماخوردگی و تب را کاهش دهد. به علاوه، التهابات و تورم راه های هوایی را تسکین داده و برونشیت و التهاب ریه ها را بهبود می بخشد. ترکیب گل گاوزبان اویشن در سرماخوردگی اثرات مثبتی به همراه دارد، زیرا هر دو آرام بخش و ضد میکروب هستند و به تسریع روند بهبودی در بیماری کمک می کنند.

3.خواص گل گاوزبان برای پریودی

در روزهای قبل از شروع قاعدگی، زنان با یک سری از علائم فیزیکی و خلقی مواجه می شوند که به آن PMS گفته می شود. شدت آن در افراد مختلف، متفاوت است. بالا بودن التهاب در بدن باعث تشدید علائم PMS می شود. ویژگی ضد التهابی، ضد درد، آنتی اکسیدانی، ضد اضطراب و افسردگی گل گاوزبان برای پریودی می تواند بسیار کارآمد باشد. دمنوش گل گاوزبان سنبل الطیب در تنظیم قاعدگی و کاهش علائم PMS نیز سودمند است.

توصیه می شود تا با خواص سیاه دانه برای پریودی نیز آشنا شوید.

4.خواص گل گاوزبان برای معده

این گیاه شل کردن معده و بهبود عملکرد صفرا را تسهیل می بخشد. خاصیت ضد اضطرابی گل گاوزبان برای معده دردهای عصبی مفید بوده و در رفع التهابات دستگاه گوارش نیز اثر گذار است.

5.خواص گل گاوزبان برای اعصاب

نگرانی و استرس از گذشته همواره با انسان بوده ولی با زندگی مدرن شدت بیش تری یافته است. راه های متفاوتی برای مقابله با اضطراب وجود دارد و یکی از آن ها، مصرف ترکیبات گیاهی مانند گل گاوزبان است. این گیاه سرشار از فلاونوئیدها است که نقش مهمی در رفع مشکلات خلقی نظیر افسردگی ایفا می کند و خاصیت آرام بخش دارد.

از دیگر خواص گل گاوزبان سنبل الطیب خاصیت ضد استرس آن است که هر دو این گیاهان، چه به صورت جداگانه و چه به صورت ترکیبی باعث آرامش اعصاب می شوند. سه گیاه گل گاوزبان سنبل الطیب اسطوخودوس در کنار هم دمنوشی را می سازند که خواب آور است؛ زیرا همگی برای تسکین مشکلات عصبی موثرند.

6.خواص گل گاوزبان برای کودکان

نکته جالب دیگر این است که در برخی از کشورها در کنار روغن ماهی از روغن گل گاوزبان در ترکیب شیرخشک نوزادان استفاده می شود. این به دلیل وجود اسید چرب سالم و مفید مانند GLA است که به رشد بهتر نوزادان نارس کمک می کند. دمنوش گل گاوزبان سرماخوردگی، آسم و سرفه در کودکان را بهبود می بخشد، اما باید از مصرف بیش از حد آن پرهیز کرد. به دلیل وجود مقادیر بالایی از آلکالوئید پیرولیزیدین که یک ماده سمی است، استفاده از عصاره یا روغن غلیظ گل گاوزبان برای کودکان توصیه نمی شود.

7.خواص گل گاوزبان برای قلب

فواید روغن دانه گل گاوزبان برای قلب شامل پیشگیری از بیماری های قلبی و سکته است. همچنین، در کاهش لخته شدن خون نقش موثری دارد. بنابراین، افراد مصرف کننده داروهای رقیق کننده خون مثل آسپیرین و دیکلوفناک، باید در مصرف گل گاوزبان احتیاط کنند.

8. خواص گل گاوزبان سنبل الطیب

ترکیب گل گاوزبان و سنبل الطیب در ایران بیش تر به عنوان دمنوش ضد استرس شناخته می شود. هر دو گیاه دارای خاصیت آرام بخش و آنتی اکسیدان بالا هستند که می توان آن را به محتوای پلی فنل، تانن و فلاونوئیدها نسبت داد. فواید آنتی اکسیدان ها در جلوگیری از پیری زودرس و بیماری هایی مانند آلزایمر است.

9. خواص عرق گل گاوزبان

عرق گل گاوزبان نیز مانند دمنوش آن خاصیت ضد استرس، ضد التهاب و آنتی اکسیدان دارد و می تواند به طور طبیعی به سلامت کلی بدن کمک کند. با این حال، افراد با مشکلات کبدی، فشار خون بالا ،زنان باردار و شیرده باید از مصرف زیاد آن پرهیز کنند. استفاده از عرق گل گاوزبان یک راه ساده و آسان برای بهره مندی از خواص آن است.

عوارض و مضرات گل گاوزبان

شایع ترین عوارض گل گاوزبان شامل تاری دید، سردرد، خشکی دهان، استفراغ و یبوست است. به دلیل خاصیت دارویی این گیاه، مصرف مقادیر بالا و طولانی مدت می تواند خطرناک باشد. در صورت استفاده زیاد، آلکالوئیدهای پیرولیزیدین ممکن است به کبد و ژن ها آسیب رسانده و خطر سرطان زایی را افزایش دهند.

استفاده از مکمل گل گاوزبان به شکل قرص ممکن است با عوارض جانبی خفیفی مانند مشکلات گوارشی، نفخ و سوء هاضمه همراه باشد. مصرف روغن گل گاوزبان به میزان زیاد با عوارض جانبی شدیدتر مانند تشنج همراه خواهد بود. همچنین، این مکمل ها ممکن است با برخی داروها از جمله رقیق کننده های خون تداخل داشته باشند.

گل گاوزبان در بارداری، شیردهی و بیماری های کبدی صرفا با نظر پزشک قابل استفاده است. اگر داروی خاصی مصرف می ‌کنید یا بیماری‌ زمینه‌ ای دارید، حتماً قبل از مصرف مکمل های گیاهی با یک متخصص مشورت کنید.

گل گاوزبان در شیردهی و بارداری

به دلیل وجود آلکالوئیدهای سمی، گل گاوزبان در شیردهی و بارداری منع مصرف دارد. به طور کلی هر گونه ماده گیاهی در این دوران ها باید با احتیاط مصرف شود.

طبع گل گاوزبان سرد است یا گرم؟

طبع گل گاوزبان گرم و تر است و از این رو برای مزاج های سرد، دفع سودا و بلغم مفید می باشد.

طرز تهیه و مصرف گل گاوزبان

بهتر است روغن گل گاوزبان را به صورت موضعی استفاده کرد و از مصرف خوراکی آن بپرهیزید. برای جلوگیری از حساسیت، قبل از استفاده مقداری از روغن را روی بازو خود تست کنید. بهتر است آن را با روغن های حامل مثل روغن نارگیل، زیتون یا بادام رقیق کرده تا از تحریک پوست جلوگیری شود.

گل گاوزبان را با چی بخوریم؟ می توانید آن را با سنبل الطیب، اسطوخودوس و آویشن ترکیب کرده و خصوصیت های درمانی آن را چند برابر کنید.

مواد لازم برای تهیه دمنوش گل گاوزبان:

· دو قاشق غذاخوری گل گاوزبان خشک

· یک لیوان آب

· یک تکه نبات (اختیاری)

· نصف لیمو (اختیاری)

ابتدا یک لیوان آب را بجوشانید و سپس گل گاوزبان را به آن اضافه کرده و اجازه دهید به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بکشد. دمنوش صاف شده را می توانید با نبات و یک تکه لیمو سرو کنید.

طرز تهیه گل گاوزبان و سنبل الطیب نیز بسیار ساده است. کافی است نصف مقدار گل گاوزبان، از سنبل الطیب استفاده کنید؛ یعنی یک قاشق غذاخوری سنبل الطیب.

بهترین زمان مصرف گل گاوزبان

به دلیل خاصیت آرام بخشی، بهترین زمان برای مصرف گل گاوزبان قبل از خواب و در زمان فراغت است. حداکثر مصرف آن 4 گرم در روز به صورت دمکرده می باشد. گل گاوزبان خواب آرامی را به شما هدیه خواهد داد. توجه داشته باشید که مصرف روزانه و همیشگی با عوارض همراه خواهد بود.

گل گاوزبان در طب سنتی

این گیاه از دیرباز جایگاه مشخصی در طب سنتی داشته است. گل گاوزبان به منظور افزایش ادرار، رقیق شدن خون، درمان سرماخوردگی و آرامش اعصاب مورد استفاده بوده است. همچنین، از روغن دانه گل گاوزبان برای مشکلات پوستی، درد و تورم به صورت موضعی استفاده می شود. ترکیب آن با دیگر گیاهان دارویی باعث هم افزایی فوایدش می شود.

در پایان باید گفت گل گاوزبان دمنوش آرام بخش با خواص شگفت انگیز است. این گیاه به تقویت سیستم قلبی و عروقی و کاهش استرس کمک می کند و برای سرماخوردگی و بیماری های عفونی مفید است. با این حال، افرادی که دارای شرایط خاص پزشکی هستند یا داروهای به خصوص مصرف می کنند، باید قبل از استفاده از این گیاه با پزشک مشورت کنند. بهره مندی از خواص گل گاوزبان می تواند یک راهکار موثر و سالم برای ارتقاء کیفیت زندگی و بهبود سلامت عمومی باشد.